เรือบกเนินกุ่ม อ.บางกระทุ่ม จ.พิษณุโลกประเพณีหนึ่งเดียวในโลก

ประเพณีพื้นบ้านที่สำคัญของชาวบ้านเนินกุ่ม ซึ่งยึดถือปฏิบัติสืบต่อกันมากว่า 50 ปี มีชื่อเรียกว่า “ประเพณีเดือนสิบ” เป็นหนึ่งในประเพณีสิบสองเดือนของตำบลเนินกุ่ม

โดยเริ่มจัดขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2503 และกำหนดให้มีขึ้นในวันเสาร์และวันอาทิตย์ของสัปดาห์ที่ 3 เดือนกันยายนของทุกปี ภายในงานจะมีพิธีสักการะและปิดทองหลวงพ่อปั้น ตลอดจนการจัดงานประเพณีการแข่งขันเรือบก ณ วัดเนินกุ่ม อำเภอบางกระทุ่ม จังหวัดพิษณุโลก

ทั้งนี้ งานประเพณีดังกล่าวมีบรรยากาศคล้ายคลึงกับงานวัด กล่าวคือ มีมหรสพและการละเล่นในช่วงกลางคืน รวมถึงการออกร้านจำหน่ายสินค้า โดยสินค้าที่สำคัญและเป็นเอกลักษณ์ คือ ข้าวเม่าทอด อันเป็นขนมที่จัดขึ้นควบคู่กับงานประเพณีเดือนสิบของวัดเนินกุ่ม นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมการแข่งขันกีฬาพื้นบ้านไทย เช่น ตะกร้อลอดบ่วง และปีนเสาน้ำมัน อย่างไรก็ตาม กีฬาที่ถือว่าสำคัญที่สุดภายในงาน ได้แก่ การแข่งขันเรือบก ซึ่งเป็นกิจกรรมที่สะท้อนให้เห็นถึงความศรัทธาแรงกล้าและความผูกพันของชาวบ้านเนินกุ่มที่มีต่อประเพณีท้องถิ่นของตน

เนื่องด้วยจุดยึดเหนี่ยวทางจิตใจของชาวบ้านอยู่ที่องค์หลวงพ่อปั้นแห่งวัดพิกุลโสคัณธ์ เมื่อครั้งที่ท่านได้มาจำพรรษาอยู่ ณ วัดเนินกุ่ม หลวงพ่อปั้นได้สังเกตเห็นว่าชาวบ้านมีความสามัคคี ขยันหมั่นเพียรในการประกอบอาชีพ และใฝ่ใจในพระพุทธศาสนา ท่านจึงชักชวนชาวบ้านร่วมกันบูรณะวัดให้มีความเจริญงดงามมากยิ่งขึ้น นับแต่นั้นเป็นต้นมา ชาวบ้านจึงมีความศรัทธาในพระพุทธศาสนาเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในองค์หลวงพ่อปั้น อีกทั้งยังได้ร่วมกันสร้างรูปปั้นของท่านไว้เพื่อเป็นที่สักการะ

ด้วยเหตุนี้ จุดดังกล่าวจึงกลายเป็นศูนย์รวมจิตใจของชุมชน และเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดประเพณีการแข่งขันเรือ ซึ่งในสมัยก่อนจัดขึ้นในรูปแบบการแข่งขันเรือยาวในแม่น้ำและลำคลอง ทว่า เมื่อสภาพลำคลองขาดแคลนน้ำและตื้นเขิน ไม่เอื้อต่อการแข่งเรือ ชาวบ้านจึงได้ปรับเปลี่ยนรูปแบบการแข่งขันจากเรือยาวมาเป็น “เรือบก” โดยใช้ลำไม้ไผ่แทนเรือจริง

การแข่งเรือบกดังกล่าวมิได้เป็นเพียงกิจกรรมเพื่อความสนุกสนานเท่านั้น หากยังสะท้อนให้เห็นถึงความศรัทธาของชาวบ้านที่พึงพอใจในการทำบุญกับวัด อิ่มเอมใจที่ได้สักการะหลวงพ่อปั้น อีกทั้งยังสร้างบรรยากาศแห่งความรื่นเริง และก่อให้เกิดความสมัครสมานสามัคคีภายในชุมชนอย่างยั่งยืน